مراقبت از بیمار در منزل، کاری فراتر از انجام یک سری وظایف است؛ این کار، هنر ترکیب دانش علمی با مهربانی و صبر است. محیط آشنا و دوستداشتنی خانه میتواند نقش معجزهآسایی در روند بهبودی بیمار داشته باشد، اما این موفقیت در گرو رعایت اصول صحیح مراقبتی است. این مقاله، نکات طلایی را برای تبدیل شدن به یک مراقب آگاه و مؤثر گردآوری کرده است.
ایمنی و محیط فیزیکی (اولویت اول)
پیشگیری از زمین خوردن:
فرشهای لغزنده را جمع کنید یا از زیرفرشی ضدلغزش استفاده کنید.
مسیرهای تردد بیمار را از اسباببازی، سیم برق و موانع دیگر خالی کنید.
در راهروها، حمام و کنار تخت نرده و دستگیره نصب کنید.
از کفشها یا دمپاییهای کاملاً چسبان و با کف غیرلغزنده استفاده شود.
تعدیل محیط:
نورپردازی مناسب: به ویژه در شب، مسیر راهرو و توالت باید روشن باشد.
دمای مطلوب: محیط را در دمای متعادل و بدون کوران نگه دارید.
دسترسی آسان: وسایل مورد نیاز بیمار (تیلفون، عینک، کتاب، دارو، آب) در دسترس او باشد.
مراقبتهای بهداشتی و پزشکی
مدیریت داروها:
از یک جعبه تقسیمبندی شده دارو (Pill Organizer) برای جلوگیری از فراموشی یا مصرف دوز تکراری استفاده کنید.
داروها را دقیقاً طبق دستور پزشک (ناشتا، با غذا و…) تجویز کنید.
لیست بهروزی از تمام داروها، شامل نام، دوز و زمان مصرف داشته باشید.
پیشگیری از زخم بستر (برای بیماران کمتحرک یا بستری):
هر ۲-۱ ساعت، وضعیت بیمار را تغییر دهید (از طاقباز به پهلو).
از تشک مواج (علیالخصوص تشکهای مواج سلولی) استفاده کنید.
پوست بیمار (به ویژه نواحی استخوانی مانند پاشنه، دنبالچه و آرنج) را از نظر قرمزی و زخم بررسی کنید.
پوست را تمیز و خشک نگه دارید و از کرمهای محافظ پوست استفاده کنید.
تغذیه و هیدراتاسیون:
بر اساس رژیم تجویز شده توسط پزشک یا متخصص تغذیه عمل کنید (کمنمک، کمقند و…).
مایعات کافی به بیمار بدهید. برای تشویق او، از لیوانهای جذاب یا نی استفاده کنید.
برای بیماران با مشکل بلع، غذاها را به صورت پوره یا مایع غلیظ سرو کنید.
حرکتدهی و ورزش سبک:
حتی حرکتهای کوچک در تخت یا روی صندلی میتواند از خشکی مفاصل و لخته شدن خون جلوگیری کند.
با مشورت فیزیوتراپیست، تمرینات ساده را انجام دهید.
مراقبت عاطفی و روانی (قلب مراقبت)
حفظ استقلال و کرامت: تا جایی که امکان دارد، به بیمار اجازه دهید کارهایش را خودش انجام دهد، حتی اگر کند باشد. این کار به حفظ اعتماد به نفس او کمک میکند.
گوش دادن فعال: برای صحبتهای بیمار وقت بگذارید. گاهی او فقط شنونده دلسوز.
درگیر کردن بیمار: از او در مورد انتخاب غذا، برنامه تلویزیونی یا موسیقی نظرخواهی کنید.
پرهیز از کودک خطاب کردن: حتی اگر بیمار سالمند یا سردرگم است، با او با احترام و مانند یک بزرگسال رفتار کنید.
ایجاد ارتباط غیرکلامی: یک لبخند، در آغوش گرفتن ملایم یا گرفتن دستش، میتواند آرامشبخش باشد.
ارتباط با تیم درمان و پایش علائم
ثبت علائم حیاتی: در صورت نیاز، دمای بدن، فشار خون، قند خون و نبض بیمار را در یک دفترچه یادداشت کنید.
گزارشدهی دقیق: تغییرات در وضعیت بیمار (کماشتهایی، بیخوابی، تغییر در خلق و خو، تب، درد جدید) را بلافاصله به پرستار مسئول یا پزشک گزارش دهید.
همراهی در ویزیت پزشک: در جلسات ویزیت شرکت کنید و سوالات خود را از پیش آماده کنید.
مراقبت از خود مراقب (Vital برای ادامه مسیر)
مراقبت از بیمار، کاری طاقتفرساست. اگر شما به عنوان مراقب، از نظر جسمی و روانی سالم نباشید، نمیتوانید از بیمار به خوبی مراقبت کنید.
استراحت کافی: از اعضای خانواده یا دوستان بخواهید چند ساعت جایگزین شما شوند تا شما استراحت کنید.
تغذیه و سلامت خودتان: مراقب سلامتی خود باشید و وعدههای غذایی منظم داشته باشید.
درخواست کمک: از درخواست کمک از اطرافیان یا استفاده از خدمات پرستاری part-time خجالت نکشید.
اجتماعی بودن: ارتباطات اجتماعی خود را کاملاً قطع نکنید. حتی یک تماس تلفنی کوتاه با یک دوست میتواند انرژیبخش باشد.
پذیرش محدودیتها: شما یک ابرقهرمان نیستید. انجام تمام کارها به طور کامل و بدون کمک، غیرممکن است. محدودیتهای خود را بپذیرید.
نگهداری از بیمار در منزل، سفری است که نقطه پایان آن “بهبودی” است. در این سفر، صبوری، دانش و عشق سه رکن اصلی هستند. با ایجاد محیطی امن، ارائه مراقبتهای بهداشتی دقیق و مهمتر از همه، احترام به عواطف و کرامت انسانی بیمار، شما نه تنها به بهبودی جسمی او کمک میکنید، بلکه آرامش روانی عمیقی به او و خودتان هدیه میدهید.
به یاد داشته باشید: سلامت شما به عنوان مراقب، به اندازه سلامت بیمار اهمیت دارد.