نوروپاتی دیابتی از عوارض خطرناک دیابت

اگر اضافه وزن دارید، چربی و فشار خونتان بالاست و مدت طولانی است که مبتلا به دیابت هستید، احتمال ابتلا نوروپاتی دیابتی برای شما افزایش می‌یابد. نوروپاتی ممکن است تا ۵۰٪ از مبتلایان به دیابت را تحت تأثیر قرار دهد. هرچه فرد به مدت طولانی‌تری به دیابت مبتلا باشد، احتمال ایجاد نوروپاتی دیابتی بیشتر می‌شود. برای شناخت این عارضه و نحوه پیشگیری از آن به ادامه مقاله توجه کنید. همچنین به یاد داشته باشید که خدمات پرستاری در منزل در این زمینه به شما کمک خواهد کرد.

نوروپاتی دیابتی چیست؟

نوروپاتی دیابتی نوعی آسیب عصبی است که در افرادی که مبتلا به دیابت هستند، رخ می‌دهد. در واقع نوروپاتی دیابتی یکی از عوارض دیابت است که منجر به آسیب به سیستم عصبی می‌شود. این یک بیماری پیشرونده است و علائم آن با گذشت زمان بدتر می‌شوند. نوروپاتی وقتی اتفاق می‌افتد که مقادیر زیاد چربی‌ها یا قند موجود در خون به اعصاب بدن آسیب برساند. این بیماری با وجود طیف گسترده‌ای از علائم، تقریباً بر روی هر عصبی در بدن تأثیر می‌گذارد.

اعصاب برای عملکرد بدن ضروری هستند. آنها به افراد این امکان را می‌دهند تا پیام‌هایی را در مورد احساسات ارسال کنند و عملکردهای اتوماتیک مانند تنفس را کنترل کنند. علائم نوروپاتی اغلب در ابتدا به صورت بی حسی یا درد در دست، بازوها یا پاها (نوروپاتی تقارن دیستال) ظاهر می‌شود. با این وجود، آنها ممکن است بر روی اندام‌ها، از جمله قلب و اندام‌های جنسی نیز تأثیر بگذارند.

عوامل موثر در ایجاد نوروپاتی در افراد دیابتی

هنوز تأثیر دقیق گلوکز روی سیستم عصبی مشخص نیست. با این حال، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض بالاتر از حد طبیعی گلوکز به طور قطع به اعصاب آسیب می‌رساند و باعث نوروپاتی دیابتی می‌شود. مقادیر بالای تری گلیسیرید که یک چربی خون کلیدی است و در طی بررسی کلسترول اندازه گیری می‌شود، همچنین با ایجاد آسیب عصبی همراه است. ترکیبی از سایر عوامل زیر خطر بروز نوروپاتی دیابتی را افزایش می‌دهد:

• فشار خون بالا
• سیگار کشیدن
• مصرف الکل
• ابتلا به بیماری مزمن کبد یا کلیه
• کمبود ویتامین B
• استفاده برخی از داروهای خاص، از جمله برخی داروهای ضد سرطان، همچنین با ایجاد نوروپاتی همراه هستند.

انواع مختلف نوروپاتی دیابتی

انواع مختلفی از نوروپاتی دیابت وجود دارد. برخی از آنها اعصاب محیطی را درگیر می‌کنند، در حالی که برخی دیگر به اعصاب تأمین کننده اندام‌های داخلی مانند قلب، مثانه و روده آسیب می‌رسانند. هر کدام روی مجموعه عصبی متفاوتی تأثیر می‌گذارند و دامنه تأثیرات متفاوتی دارند.  به این ترتیب، این عارضه می‌تواند بسیاری از عملکردهای بدن را تحت تأثیر قرار دهد. براساس اعلام انستیتوی ملی دیابت و گوارش‌ها و کلیه‌ها (NIDDK)، بین یک سوم تا نیمی از مبتلایان به دیابت نوروپاتی دارند. چهار نوع  اصلی شامل نوروپاتی اتونومی، محیطی، پروگزیمال و کانونی اصلی است که می‌تواند بر روی سیستم عصبی تأثیر بگذارد، از جمله:

1. نوروپاتی متقارن محیطی: این نوع پاها و دست‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و شایع ترین شکل نوروپاتی دیابتی است.
2. نوروپاتی اتونومیک: روی اعصابی تأثیر می‌گذارد که عملکردهای غیر ارادی یا همان خودکار  بدن را کنترل می‌کند، مانند هضم، ادرار کردن، یا ضربان قلب.
3. نوروپاتی پروگزیمال: باعث درد (معمولاً از یک طرف) در ران، باسن یا باسن می‌شود. همچنین می‌تواند منجر به ضعف در پاها شود. اکثر مبتلایان به این بیماری به دلیل ضعف یا درد خود به درمان مانند دارو و فیزیوتراپی نیاز دارند.
4. نوروپاتی کانونی: می‌تواند به طور ناگهانی ظاهر شود و بر اعصاب خاص، که اغلب در ناحیه سر، تنه یا پا قرار دارد، تأثیر بگذارد. باعث ضعف یا درد در عضله می‌شود.
   

   روش های درمانی نوروپاتی دیابتی چیست؟

   بیشتر انواع نوروپاتی دیابتی با گذشت زمان بدتر می‌شود. اولین قدم برای افراد با هر نوع از این بیماری، کنترل قند خون در محدوده مورد نظر با پزشک و مدیریت فشار خون بالا و کلسترول است. مدیریت سطح گلوکز، خطر نوروپاتی دیابتی را به حداقل می‌رساند. بخش اصلی درمان بر کاهش درد و مدیریت برخی از علائم متمرکز است. برخی از داروهای خاص و انواع فیزیوتراپی می‌توانند در کنار سایر درمان‌ها به کنترل درد نوروپاتی دیابتی کمک کنند. با این حال، این روش‌ها نمی‌توانند اعصاب را ترمیم کنند. همچنین افراد باید از مصرف سیگار و الکل خودداری کنند.

   درمان نوروپاتی دیابتی به کمک داروها

   داروهایی که می‌توانند برای کنترل درد کمک کنند عبارتند از:

   •    داروهای ضد تشنج
   •    داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای
   •    داروهای تسکین دهنده درد
   •    لوسیونهای موضعی، کرم‌های مرکب و برخی مکمل‌ها مانند ALA یا کپسایسین موضعی نیز ممکن است تسکین دهنده باشند.

درمان نوروپاتی دیابتی با فیزیوتراپی

انجام فیزیوتراپی، همراه با داروها، می‌تواند به تسکین درد و کاهش خطر وابستگی به مواد مسکن کمک کند. برای بهبود اختلالات زیر مفید است.

• احساس سوزش و سوزن سوزن شدن در دست ها و پاها
• گرفتگی عضلات
• ضعف عضلانی
• اختلال عملکرد جنسی