کنترل موارد لازم پیش از تزریق خون تزریق | کیسه | خون | گلبول

تزریق | کیسه | خون | سازگاری | فرآورده | گلبول | قرمز | پلاکت پلاسما | منجمد | انعقاد | ترانفسزیون | سفید

فهرست مطالب

برچسب سازگاری

بانک خون باید برگه‌ای را همراه واحدهای خونی ارسال کند که در آن موارد ذیل درج شده باشند:

  • اطلاعات
  • شماره سریال
  • نام و نام خانوادگی بیمار
  • شماره پرونده بیمار
  • نام بخش بستری
  • گروه ABO و Rh بیمار
  • گروه خونی کیسه خون
  • تاریخ انقضاء کیسه خون
  • تاریخ آزمایش سازگاری

 

کنترل کیسه خون

کیسه خون باید همیشه از نظر آثار و علائم فاسد شدن، در تمامی مراحل زیر مورد بررسی قرار داده شود:

  • قبل از ارسال از بانک خون
  • در هنگام تحویل و ورود به بخش یا اتاق عمل
  • قبل از تزریق

در موارد زیر نباید از واحدهای خون جهت تزریق استفاده نمود:

  • در صورتی که واحد خون مورد نظر بیش از ۳۰ دقیقه خارج از یخچال قرار گیرد .
  • آثار و علائم نشت یا باز شدن کیسۀ خون مشاهده شود .
  • رنگ پلاسما صورتی یا قرمز باشد ( نشان دهندۀ همولیز می باشد )
  • گلبول های قرمز ، ارغوانی یا تیره به نظر برسند ( نشان دهندۀ آلودگی باکتریال می باشد )

 

کنترل هویت بیمار و فرآورده خونی قبل از تزریق

قبل از تزریق باید برای بار آخر هویت بیمار را کنترل نمود . این بررسی و شناسایی نهایی بیمار باید درست قبل از تزریقِ فرآوردۀ خونی بر بالین بیمار انجام شود . این کار باید توسط دو نفر که حداقل یکی از آنها پرستار یا پزشک باشد ، صورت گیرد . خون یا فرآوردۀ خونی نیز باید از نظر گروه ABO و RhD ، تاریخ انقضاء کیسۀ خون ، نشت کیسه ، رنگ غیر طبیعی و همولیز بررسی شود .

 

 

مراقبت های پرستاری تزریق خون

کنترل کردن دقیق دستور پزشک، ارتباط با بیمار و توضیح دادن در مورد انجام کار و مراحل آن، پرسیدن در مورد واکنش های قبلی تزریق خون از بیمار، گرفتن رضایت نامه از بیمار و همراه وی برای تزریق خون ، توصیه و آموزش به بیمار در مورد گزارش کردن علائم غیر طبیعی مثل : لرز ، سرگیجه، راش ، گرگرفتگی ، درد قفسه سینه و …

کنترل کردن برگه درخواست خون با برچسب کیسه خون از نظر گروه خونی، Rh، تاریخ انقضاء و شماره سریال و نام بیمار، بررسی کیسه خون از نظر وجود لخته یا حباب و رنگ غیر طبیعی فرآورده. در صورت نیاز به گرم کردن خون، از گرم کننده های مخصوص یا Blood warmer استفاده کنیم . در بیمارانی که در آن ها تزریق خون با سرعت معمول انجام می گیرد نیازی به گرم کردن خون نمی باشد.

موارد اندیکاسیون قطعی Blood warmer : زمانی که (Room Tempreture) RT در بررسی کراسماچ مثبت شود نیاز به گرم کردن قطعی است.

مراحل تزریق

  • مراحل تزریق را برای بیمار شرح دهید.
  • علائم حیاتی بیمار را بلافاصله قبل از تزریق و بعد از تزریق در دقایق ۱۵-۳۰-۶۰-۱۲۰-۱۸۰ کنترل و در فرم نظارت بر تزریق یادداشت نمائید.
  • دست ها را شسته و دستکس و گان و شیلد صورت استفاده شود .
  • سپس پورت محلول نرمال سالین و کیسه خون را باز نموده و ست تزریق (Y) شکل را از محلول مخصوص نرمال سالین و کیسه خون به آنها متصل نمائید .
  • محلول سالین و کیسه خون را از پایه تزریق آویزان کنید .
  • ابتدا کلامپ موجود در مسیر نرمال سالین را باز نمائید
  • ست تزریق را با نرمال سالین شستشو دهید.
  • شروع جریان خون به آرامی یعنی حدود ۱۵-۱۰ قطره برای ۱۵ دقیقه اول
  • در صورت تب ، برافروختگی ، تنگی نفس ، خارش ، سرگیجه و راش جریان خون قطع می شود و رگ بیمار را با نرمال سالین بازنگه داشته و به پزشک اطلاع داده شود .
  • در صورت عدم واکنش به ترانسفوزیون، سرعت آن را افزایش می دهیم .
  • در آخر ترانسفوزیون، علائم حیاتی مجدد گرفته خواهد شد و سپس نحوه اجرای ترانسفوزیون، شماره کیسه، زمان شروع و اتمام، مقدار و نوع فرآورده و واکنش های بیمار و میزان سرم تزریقی در گزارش پرستاری ثبت می شود.

محدوده زمانی مناسب برای تزریق انواع فرآورده‌های خونی

تزریق خون کامل طی ۳۰ دقیقه بعد از خارج شدن کیسه از دمای ۲ تا ۶ درجه و حداکثر طی ۴ ساعت باید تزریق شود. در دمای محیط خیلی بالا، محدوده زمانی تزریق باید کوتاهتر باشد. پلاکت کنسانتره را باید به محض دریافت از بانک خون تزریق نمود و باید ظرف مدت ۲۰ دقیقه تزریق گردد .

پلاسمای تازه منجمد: این نوع پلاسما را باید بلافاصله بعد از خارج شدن از حالت انجماد تزریق کرد؛ تا فاکتورهای انعقادی ناپایدار از بین نروند. برای یک فرد بزرگسال یک واحد باید طی ۲۰ دقیقه تزریق شود .

اگر فرآورده های خونی از شرایط ذخیره سازی و نگهداری مناسب به دور باشند ، خطر تکثیر عوامل باکتریایی آنها را تهدید کرده و عملکرد و کارایی آنها را مختل می کند .

 

 

خون کامل یا گلبول‌های قرمز

تزریق خون کامل یا گلبولهای قرمز باید طی ۳۰ دقیقه بعد از خارج شدن کیسه از دمای ۲ تا ۶ درجۀ سانتی گراد صورت پذیرد و حداکثر طی ۴ ساعت باید تزریق به طور کامل انجام شود . این محدوده های زمانی برای محیط هایی با دمای معتدل تعیین شده است (دمای ۲۲ تا ۲۵ درجه سانتی گراد). اگر دمای محیط خیلی بالا باشد ، محدودۀ زمانی تزریق باید کوتاه تر شود .

پلاکت کنستانتره

پلاکت کنستانتره را باید به محض دریافت از بانک خون تزریق نمود ؛ تزریق هر واحد پلاکت کنستانتره باید ظرف مدت حدود ۲۰ دقیقه صورت پذیرد .

پلاسمای تازۀ منجمد ( FFP )

این نوع پلاسما را باید بلافاصله بعد از خارج شدن از حالت انجماد تزریق کرد تا فاکتورهای انعقادیِ ناپایدار( فاکتورهای ۵ و ۸ ) از بین نروند ؛ برای یک فرد بزرگسال ، یک واحد FFP ( 200 – ۳۰۰ ml ) باید طی ۲۰ دقیقه تزریق شود .

آلبومین

آلبومین ۵% و ۲۵%  به صورت آمادۀ مصرف در دسترس می باشند و قبل از تزریق نیاز به آماده سازی و یا رقیق کردن ندارند . آلبومین باید به صورت تزریق وریدی مورد استفاده قرار گیرد ؛ در صورت لزوم از آلبومین به عنوان رقیق کنندۀ خون ، پلاسما و یا محلولهای قندی و نمکی نیز استفاده می شود . حجم و سرعت تزریق آلبومین در افراد مختلف و بیماری های مختلف متفاوت بوده و بایستی کاملاً با شرایط بیمار هماهنگ شود . در شرایط معمولی سرعت تزریق آلبومین ۵% در بزرگسالان نباید از ۱۰۰ میلی لیتر در ساعت بیشتر باشد . آلبومین ۲۵% بایستی به آهستگی و به میزان ۲ – ۱ میلی لیتر در دقیقه تزریق شود .

ابزارهای مورد استفاده در ترانسفوزیون خون و فرآورده‌های آن

در ترانسفوزیون خون و فرآورده های آن استفاده از آنژیوکت بر اسکاپ وین، ارجحیت دارد؛ چون آنژیوکت ایمنی بیشتری داشته و به رگ‌ها آسیب نمی‌رساند. دو برابر کردن قطر کانولا، سرعت ترانسفوزیون را تا ۱۶ برابر بالا  می‌برد. برای تزریق گلبول قرمز، کاتتر شماره ۱۸ لازم است.تمام فرآورده‌های خونی باید از طریق فیلتر استاندارد (۱۷۰ – ۲۰۰ micrones) تجویز شوند تا لخته‌های فیبرینی بزرگ از فرآورده خونی جدا شوند.

  1. استفاده از کاتتر بزرگ ( آنژیوکت طوسی یا سبز ) کانتر کوچک احتمال همولیز را افزایش می دهد.
  2. فیلتر استاندارد خون: تمام فرآورده های خونی باید از طریق فیلتر استاندارد تجویز شوند. هر فیلتر استاندارد خون حداکثر برای ۴ واحد خون استفاده می شود. یک فیلتر استاندارد خون باید حداقل هر ۱۲ ساعت تعویض شود. در صورتی که میزان جریان خون کم شود، لازم است فیلتر زودتر تعویض گردد. اما در محیط‌های خیلی گرم، این ست باید فواصل زمانی کوتاهتر تعویض شود. جهت تزریق پلاکت کنسانتره، باید از ست تزریق خون یا پلاکت که با محلول N/S شستشو داده شده است استفاده کرد .از فیلتری که برای ترانسفوزیون RBC استفاده شده نباید برای انفوزیون پلاکت استفاده کرد، چون سلولهای به دام افتاده از منافذ فیلتر عبور نمی کنند.
  3. دستکش لاتکس
  4. گان و محافظ صورت
  5. سرم N/S که حتماً باید بر بالین بیمار باشد .

 

 

در مورد اطفال لازم است که از پمپ IV برای تنظیم سرعت جریان مایع استفاده شود؛ فیلتر خون پروگزیمال به پمپ قرار داده می‌شود.

فیلترهای حذف کننده گلبول سفید

این فیلترها به طور مؤثری شروع واکنش‌های تب زای حاصل از تزریق را در بیمارانی که ادامه زندگی آن‌ها به تزریق گلبول قرمز وابسته است، به تأخیر می‌اندازند و می‌توانند از ایجاد واکنش‌های تب زا در تزریق‌های بعدی جلوگیری نمایند.

تزریق گلبول‌های قرمز و پلاکت‌هایی که گلبول‌های سفید آن‌ها گرفته شده، می‌تواند از تولید آنتی بادی‌های ضد گلبول سفید، در بیمارانی که به دفعات از فرآورده‌های خونی استفاده می‌نمایند، جلوگیری نماید. استفاده از این فیلترها در پیشگیری از انتقال ویروس سایتومگالوویروس بسیار مؤثر است.

گرم کردن خون

گرم کردن خون به طور روتین توصیه نمی شود. دمای خون گرم شده نباید از ۴۲ درجه فراتر رود. درصورتی که خون گرم شود اما از آن استفاده نشود، نباید آن را در موارد دیگر مصرف کرد و به عبارتی آن خون بلااستفاده است. هرگز خون را در ظرف حاوی آب داغ یا دستگاه مایکروویو قرار ندهید چون باعث همولیز RBC و آزاد سازی یون پتاسیم می شود.

شواهدی بر تأیید سودمندی گرم کردن خون در ترانسفوزیون آهسته و تدریجی خون وجود ندارد. خون سرد می‌تواند در رگی که تزریق از آن راه صورت می‌گیرد، اسپاسم ایجاد کند؛ در چنین شرایطی بهتر است از حوله گرم و خشک به طور موضعی استفاده شود. گزارش‌های موردی نشان می‌دهند که تزریق خون سرد با سرعت بیش از ۱۰۰میلی لیتر در دقیقه، باعث ایست قلبی می‌شود. شاید گرم نگه داشتن خودِ بیمار، از گرم کردن خون تزریقی مهم تر باشد. به هر حال، برای جلوگیری از هیپوترمی یا تروژنیک، افزایش درجه حرارت مرکزی بدن، در فرد مبتلا به هیپوترمی و به منظور پیشگیری از اختلالات انعقادی ناشی از تجویز خون و مایعات سرد به بیماران ترومایی، گرم کردن مایعات وریدی و فرآورده‌های خونی اندیکاسیون دارد.

 

فرآورده‌های خونی و فرآورده‌های دارویی

هیچ فرآورده دارویی و هیچ محلول تزریقی به غیر از سالین ایزوتونیک (NACL 0.9%)، پلاسما، آلبومین ۵% و مشتقات پروتئینی پلاسما را نباید به فرآورده‌های خونی افزود. محلول رینگر لاکتات، حاوی کلسیم بوده و باعث لخته شدن خون سیتراته می‌شود. محلول دکستروز ۵% می‌تواند باعث لیز گلبول‌های قرمز شده و اگر طی تزریق، واکنشی رخ دهد، نمی‌توان مشخص کرد که علت آن، خونِ تزریقی، دارویِ اضافه شده و یا هر دوی آن‌ها می‌باشد. اگر قرار است نوعی مایع داخل وریدی غیر از سالین ایزوتونیک ( NACL 0.9% ) یا آلبومین به همراهِ فرآورده خونی تجویز شود، ترجیحاً جهت جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی باید از رگ جداگانه‌ای برای تزریق آن‌ها استفاده نمود

دفتر خدمات پرستاری در منزل تندیس تندرستی به واسطه قرارداد با پزشکان مطرح در استان خراسان رضوی با ارسال پزشکان عمومی و متخصص به منازل جهت ویزیت در منزل از اتلاف وقت و زمان شما عزیزان در صف مطب ها و دردسر نوبت گیری بی نیاز می کند.

شماره تماس جهت هماهنگی با کارشناسان ما :

۰۹۱۵۲۲۶۶۴۹۹

۰۹۳۳۸۲۹۳۰۰۰

ثابت دفتر:

۰۵۱۳۸۵۸۵۹۶۰

0 دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه ترین مقالات

دفتر خدمات پرستاری در منزل تندیس تندرستی

به واسطه قرارداد با پزشکان مطرح در استان خراسان رضوی با ارسال پزشکان عمومی و متخصص به منازل جهت ویزیت در منزل از اتلاف وقت و زمان شما عزیزان در صف مطب ها و دردسر نوبت گیری بی نیاز می کند.

پاسخگویی 24 ساعته